در این مقاله مطالعه خواهید کرد:
شکواییه سرقت چک چگونه انجام خواهد شد؟
امروزه از روش های مختلفی برای انتقال پول و پرداخت وجوه استفاده می شود. یکی از این روش ها به‌کارگیری سندهای با ارزش و دارای اعتبار است که می توان به وسیله آن ها مبادلات مالی را در زمان آینده به انجام رساند. چند نوع سند مالی وجود دارد مانند سفته، چک و غیره.
از بین این اسناد می توان به چک که یکی از پرکاربرد ترین و با ارزش ترین سند های مالی است اشاره کرد. در زمان حال از چک به عنوان جایگزینی برای پرداخت های نقدی استفاده می شود؛ به این صورت که مردم به جای جابه‌جایی پول از این نوع سند برای پرداخت وجوه استفاده می کنند. در ادامه چک را بیشتر با یکدیگر خواهیم شناخت.
چک چیست؟
چک را می توان یکی از اوراق با ارزش مالی دانست که اغلب افراد از آن به عنوان سندی برای خرید یک محصول و پرداخت هزینه آن در زمان آینده استفاده می کنند. البته افراد کمی نیز هستند که چک را راهی برای ارائه ضمانت به حساب می آورند.
خوب است بدانید ماده ۳۱۰ قانون تجارت، چک را این‌گونه توصیف می کند: «چک نوشته ای است که صادر کننده وجوهی را که نزد محال علیه دارد کلاً یا بعضا مسترد یا به دیگری واگذار می نماید.» از آن جایی که چک ها سند های مالی هستند زیاد پیش می آید که سرقت شوند و یا به دست نا اهلان بیفتند؛ از این رو در ادامه قصد داریم به چگونگی اثبات سرقتی بودن چک بپردازیم.
اعلام سرقت چک
از جمله مشکلاتی که ممکن است برای هر یک از صادر کنندگان یا دریافت کنندگان چک رخ دهد سرقت این سند با ارزش است. اگر این اتفاق ناگوار برایتان پیش آمد لازم است در مرحله اول به بانک صادر کننده چک مراجعه کرده و اعلام سرقت کنید. بانک موظف است طبق دستور شما یا فرد ذی نفع سند از وصول چک سرقتی خودداری کند.
در حال حاضر با وجود سامانه ساد ۲۴ می توان به صورت مجازی و الکترونیکی دستور مسدود شدن چک را صادر کرد و نیازی به مراجعه به بانک نیست. البته باید بدانید یک سری چک ها مانند چک های تضمین شده و مسافرتی را نمی توان مسدود کرد و فقط می توان از طریق مراجعه به بانک اعلام جعل چک کرد. مسدود شدن چک به دلیل جعل یا سرقت فقط یک هفته امکان پذیر است.
از آن جایی که ممکن است تا یک هفته پس از دستور شما مبنی بر مسدود شدن چک، سند سرقتی شما پیدا نشود یا به دست شما نرسد بهتر است بلافاصله پس از اطلاع به بانک اقدام به شکایت کنید. در صورتی که سرقت چک را در دادگاه اثبات کنید و از طرف مراجع قضایی این مسئله تأیید شود دادگاه می‌تواند نامه ای مبنی بر مسدودیت دائمی چک سرقتی صادر کند.
با رساندن نامه مذکور به بانک، چک شما به طور دائم مسدود خواهد شد. اگر اقدام به شکایت و دریافت نامه و رساندن آن به بانک نکنید، بانک صادر کننده چک موظف است پس از یک هفته مبلغ درخواستی حامل چک را پرداخت کند.
نحوه اثبات چک سرقتی چگونه است؟
پس از اطلاع به بانک شما باید به دادسرا مراجعه کرده و شکایت کیفری بنویسید. پس از تأیید شکایت و تعیین قرار دادگاه، برای آن که سخنان شما مبنی بر سرقت چک اثبات شود لازم است دلایل محکمی به دادگاه ارائه کنید.
اصلی ترین و ساده ترین راه اثبات سرقت چک، اعتراف متهم است. اگر متهم خود به سرقت اعتراف کند دادگاه حکم به مجرم بودن او خواهد داد. در صورتی که نتوانستید از این روش استفاده کنید بهتر است برای اثبات سرقت از شهادت شاهدان کمک بگیرید. برای آن که اظهارات شما در دادگاه ثابت شود لازم است یک مرد و دو زن یا دو مرد شهادت بدهند که سرقت چک اتفاق افتاده است.
تهیه مدارک محلی مانند دریافت فیلم دوربین های مداربسته محل سرقت نیز می تواند به شما کمک کند. در صورت اعتراف نکردن متهم به جرم، نداشتن شاهد و مدرک بهتر است مسئله را به گزارش نیروی انتظامی بسپارید تا آن ها سرقت چک را پیگیری کنند. البته اگر از طریق گزارش نیروی انتظامی نیز به نتیجه نرسیدید نگران نباشید.
با قانون جدیدی که در سال ۹۹ مبنی و ثبت چک ها در سامانه صیاد تصویب شد سرقت چک بی مورد به نظر می رسد؛ چرا که بودن فیزیکی کاغذ چک چندان اهمیتی ندارد. اما به هر حال بهتر است پس از سرقت به بانک اطلاع داده و در دادسرا شکایت کیفری بنویسید.
مجازات سرقت چک
سرقت چک نیز مانند سرقت هر وسیله یا سند دیگری جرم محسوب می شود و سارق مورد تعقیب قرار گرفته و پس از دستگیری مجازات خواهد شد. مجازات مجرم با توجه به نوع سرقت، عمدی بودن یا نبودن، و استفاده ای که از چک کرده است تعیین خواهد شد.
اگر سارق چک را به صورت خیابانی دزدیده باشد اما از آن سو استفاده نکند جرم دزدی برای او ثبت می شود و به یک تا پنج سال حبس یا ۷۴ ضربه شلاق محکوم خواهد شد. از سوی دیگر اگر شخص سارق از چک سرقتی سوء استفاده نیز بکند علاوه بر تحمل مجازات دزدی به یک تا سه سال حبس نیز محکوم می شود.
از سوی دیگر چنانچه سارق پس از دزدی اقدام به جعل چک کند به عنوان مثال ارقام آن یا نام گیرنده را تغییر دهد علاوه بر مجازات جرم دزدی به مجازات جعل نیز محکوم خواهد شد. شخص سارق به علاوه مجازات دزدی باید خسارات به وجود آمده را جبران کند و در کنار آن بابت جعلی که رخ داده به ۲ تا ۳ میلیون ریال وجه نقد یا ۶ ماه تا ۲ سال حبس نیز محکوم خواهد شد.
از سوی دیگر حقوق دانان و وکلا پیشنهاد می کنند برای آن که مرتکب جرم نشده و مجرم شناخته نشوید، قبل از دریافت چکی که از قبل نوشته و آماده شده است حتماً از طریق ورود به سامانه ساد ۲۴ از سرقتی نبودن چک اطمینان حاصل کنید.
سخن آخر
در این مقاله تلاش کردیم به تعریف چک و کاربرد های آن اشاره کنیم. گفتیم از آن جایی که چک یک سند مالی با ارزش محسوب می شود لازم است در صورت سرقت سریعاً به بانک صادر کننده مراجعه و به مسدود کردن چک اقدام کنید.
پیشنهاد می شود پس از مسدودیت این سند به سراغ شکایت از سارق بروید. شما می توانید در دادگاه به وسیله اعتراف مجرم، شهادت شاهدان و همچنین ارائه مدارک، سرقت چک را اثبات کنید. امیدوارم این مطالب توانسته باشد به شما کمک کند.
